Το έλλειμμα ενσυναίσθησης
Οι προτάσεις μου
Με την αξιοποίηση πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των αντίστοιχων Ευρωπαϊκών προγραμμάτων, μπορούμε να επιτύχουμε μια σειρά δράσεων.
Έναρξη λειτουργίας ψηφιακού κέντρου υποστηριζόμενου από την ΕΕ που θα αποσκοπεί στην οικοδόμηση αλληλεγγύης και αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ των μελών της κοινότητας με διαφορετικό υπόβαθρο.
Το κέντρο αυτό θα μπορούσε να παρέχει ψηφιακά κανάλια στα κοινωνικά δίκτυα, να υποστηρίζει τη δημιουργία κατάλληλου περιεχομένου που θα προωθείται και θα διαμοιράζεται (όπως οι καμπάνιες ευαισθητοποίησης), να ενθαρρύνει τον εθελοντισμό και δράσεις κοινωφελούς συνέργειας – οι οποίες θα ενθαρρύνουν τους συμμετέχοντες να συνεργάζονται για την επίτευξη κοινών στόχων, αναδομώντας έτσι τον κοινωνικό ιστό μέσω κοινών εμπειριών και αμοιβαίου σεβασμού και θα επιβραβεύει ετησίως τις καλύτερες δράσεις.
Αυτό το κέντρο θα μπορούσε να συγχρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω του προγράμματος “Ευρώπη για τους Πολίτες” και το πρόγραμμα “Ψηφιακή Ευρώπη”, που υποστηρίζουν έργα τα οποία ενισχύουν την κοινοτική αλληλεγγύη, την ψηφιακή δέσμευση και την αμοιβαία κατανόηση μεταξύ διαφορετικών υποβάθρων.
Εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε όλα τα σχολεία στην Ελλάδα με την Ευρωπαϊκή τεχνογνωσία, τα οποία είναι ειδικά σχεδιασμένα για να καλλιεργούν την ενσυναίσθηση, τη συναισθηματική νοημοσύνη και τις δεξιότητες επίλυσης συγκρούσεων από μικρή ηλικία. Η ενσωμάτωση αυτών των προγραμμάτων στο πρόγραμμα σπουδών μπορεί να θέσει τα θεμέλια για μια πιο ενσυναισθητική και συνεκτική κοινωνία.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η εκπαίδευση στην ενσυναίσθηση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ικανότητα των μαθητών να κατανοούν και να νοιάζονται για τους άλλους, μειώνοντας έτσι την επιθετικότητα και βελτιώνοντας την κοινωνική αρμονία (Jolliffe & Farrington, 2006).
Η εξασφάλιση χρηματοδότησης από την ΕΕ είναι εφικτή μέσω προγραμμάτων της ΕΕ, όπως το Erasmus+ και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ESF+).
Με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει και να επεκτείνει τα συστήματα υποστήριξης για άτομα και οικογένειες που πλήττονται από τη βία και τις οικονομικές δυσκολίες (συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων πολιτών).
Η πρόταση αυτή περιλαμβάνει την πρόσβαση σε συμβουλευτικές υπηρεσίες, κοινωνικούς λειτουργούς και νομική βοήθεια, με κατάλληλο σχεδιασμό για την ανακούφιση των πιέσεων που μπορεί να επιδεινώνουν τις κοινωνικές εντάσεις και να συμβάλουν στην έλλειψη ενσυναίσθησης και κατανόησης εντός της κοινότητας.
Προώθηση της ενσυναίσθησης και της αμοιβαίας κατανόησης μέσω αναζωογονημένων πρωτοβουλιών για διαπολιτισμικές ανταλλαγές με τη συνεργασία της ΕΕ, μέσω προγραμμάτων όπως το Erasmus+ και η “Ευρώπη για τους Πολίτες”, που θα επιτρέπουν στους Έλληνες πολίτες να γνωρίσουν άλλους πολιτισμούς και το αντίστροφο.
Η έκθεση σε διαφορετικούς τρόπους ζωής μπορεί να διευρύνει τις προοπτικές, να μειώσει τις προκαταλήψεις και να ενισχύσει την ενσυναίσθηση προς τους άλλους, συμβάλλοντας σε μια πιο συνεκτική κοινωνία.
Ο ιστός της Ελληνικής κοινωνίας είναι τραυματισμένος από τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, της συνεχιζόμενης ακρίβειας, της έλλειψης εμπιστοσύνης στους θεσμούς και των συστημικών ανωμαλιών που βασανίζουν τις σχέσεις του πολίτη με το κράτος και των πολιτών μεταξύ τους. Ο άλλοτε εύρωστος ιστός ενσυναίσθησης και αλληλεγγύης που κρατούσε την κοινότητα σφιχτά ενωμένη, έχει διαβρωθεί σε βάθος.
Αυτή η αποσύνθεση στην αμοιβαία κατανόηση και φροντίδα εκδηλώνεται με την αύξηση στην ενδοοικογενειακή βία, στη νεανική επιθετικότητα και στη γενική εγκληματικότητα.
Ταυτόχρονα, η διάχυτη αδιαφορία για τους συλλογικούς δεσμούς μας, στις σχέσεις μεταξύ διαφορετικών ομάδων των πληθυσμού – ακόμη και μεταξύ διαφορετικών γενεών -, εμποτισμένη με θυμό και ευερεθιστότητα, αποκαλύπτει περαιτέρω αυτή την πολύ εκτεταμένη φθορά και αποτυπώνει τη ζοφερή εικόνα της Ελληνικής κοινωνίας σήμερα.
Η εισαγωγή περισσότερης ενσυναίσθησης στην ελληνική κοινωνία απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση, που μπορεί να αξιοποιήσει τους πόρους και τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέρ της αποκατάστασης της κοινωνικής συνοχής με στόχο την καλλιέργεια κουλτούρας κατανόησης και αλληλοϋποστήριξης.
Κατά τη διάρκεια της ενασχόλησής μου με τον εθελοντισμό αντιμετώπισα ένα περιστατικό που αντιπροσωπεύει τη δύναμη της ενσυναίσθησης. Ένας νεαρός άνδρας, διχασμένος από την επιθετικότητα και απομονωμένος από την κοινότητά του, άρχισε να βλέπει τον κόσμο με διαφορετικό τρόπο μετά τη συμμετοχή του σε ένα πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας. Αυτή η εμπειρία άνοιξε τα μάτια του στους προσωπικούς αγώνες των άλλων και στο μέγεθος ικανοποίησης από τη ζωή που μπορεί να παρέχει η εξάσκηση της ανθρωπιάς, μετατρέποντας τον θυμό του σε πάθος για τη βοήθεια προς τους γύρω του. Η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης μπορεί πράγματι να έχει βαθύ αντίκτυπο σε έναν άνθρωπο και, κατ’ επέκταση, στην κοινωνία συνολικά.
Υφαίνοντας ξανά την ενσυναίσθηση μέσα στον ιστό της ελληνικής κοινωνίας, μπορούμε να ξαναχτίσουμε την Ελλάδα που νοσταλγούμε και θαυμάζουμε, που ορίζεται από το φιλότιμο, την κατανόηση, την αλληλεγγύη και τον αμοιβαίο σεβασμό.